Бердиев Ш., Давлатов Р.

омӯзгорони кафедраи фалсафаи

ДДОТ ба номи С.Айнӣ

НАҚШИ ТЕХНОЛОГИЯИ ИТТИЛООТИИ МУОСИР ДАР ТАҲКИМИ

ИСТИҚЛОЛИЯТИ ДАВЛАТӢ, ГУСТАРИШИ ВАҲДАТ ВА ХУДШИНОСИИ МИЛЛӢ

Таъсиррасонии ҷаҳонишавӣ ҳамчун падидаи нави муосири байналмиллалӣ чӣ аз лиҳози иқтисодӣ, фарҳангӣ, технологияи муосир, сиёсӣ, ҳуқуқи, низомӣ, иҷтимоӣ, ошкоро ба чашм хурда ва аз ин рӯ, ҷаҳонӣ шудани он як амри заруриро мемонад.

Дар ҷаҳони кунунӣ, хусусан дар асри навин, ки дорои сиёсатҳои ноустувор ва тағирёбанда буда ва аз ҷониби дигар глобализим, яъне ҷаҳоншумули фарогири тамоми соҳаҳои ҳаёти башарист,огоҳӣ доштан аз технологияи иттилоотии муосир ва азхуд кардани он барои ҳар як миллат ва кишваре тақозои зарурии вақт аст. Дастовардҳои техникие, ки имрӯз дар дунё ба чашм мерасанд натиҷаи қадршиносиҳои вақтанд. Бузургтарин сармояи инсон вақт аст. Кишварҳои пешрафта аз воқеияти ин ҳақиқат ҳанӯз барвақт воқиф шуда, онро самаранок истифода бурданду ҳоло ҳам бурда истодаанд. Инсоният дар марҳилае қарор дорад, ки бояд таърихи башариятро на ба итмом расонад, балки онро идома бахшад.

Вале мутаасифона раванди таҳдиди нави ҷаҳонӣ муосир ва кӯшиши ба сайёра бахшидани «тарҳи нав», ки аз ҷониби як гурӯҳ кишварҳои Ғарб аз тариқи раванди ҷаҳонишумулият сурат мегирад, ба мақсади ба роҳ андохтани тартиботи нави ҷаҳонӣ мебошад, ки он на танҳо ба фарҳанг, ҷуғрофия, забон, таърих ва иқтисоди кишварҳои рӯ ба инкишоф таъсири манфӣ мерасонад, балки будан ва набудан ва ё мавҷудияти ин кишварҳоро зери хатари ҷиддие қарор додаанд.

Самиев Б.Ҷ.- профессори кафедраи фалсафаи ДДОТ ба номи С.Айнӣ

Қурбонов У. – ассистенти кафедраи фалсафаи фарҳанг

Бкрдиёрова Г. – унвонҷӯи кафедраи фалсафа

МАКТАБИ ТАҲАММУЛГАРОИИ ПЕШВОИ МИЛЛАТ ТАЪМИНГАРИ

ПРИНСИПҲОИ ҶОМЕАИ ДЕМОКРАТӢ ДАР ДАВРОНИ ИСТИҚЛОЛИЯТ

Барои инсон умри 30-сола чандон умри тӯлонӣ нест, вале метавонад дар ин син ба муваффақиятҳои назаррас ноил шуда, номи худро дар саҳифаи таърих мондагор кунад. Агар аз хурдсолӣ ба омӯзиш, сайқал додани дониши худ, мутолеаи мудаввом, андӯхтани таҷрибаҳои дигарон ва ғайра машғул гардад. Акси ҳол умри худро зоеъ гардонида, танҳо аз мавҷудияташ дарак медиҳад. Давлат низ мисли инсон аст. Агар пояҳои он устувор бошанд, умри тӯлонӣ мебинад, акси ҳол аз ноустувории як поя метавонад рӯ ба таназзул ниҳад.

Давлат ҳимоякунандаи манфатҳои миллӣ, идоракунандаи соҳаҳои ҳаёти ҷамъиятӣ, таъмингари амнияту субот дар ҳар як кишвар аст. Пас, агар давлат ҳамаи ҳуқуқ ва имкониятҳои худро барои баланд бардоштани сатҳу сифати зиндагии аҳолӣ, рушди сармояи инсонӣ, таъмини ҳаёти арзанда равона кунад, риояи ҳуқуқ ва озодиҳои шаҳрвандон харкатери иҷтимоӣ касб мекунад. Аз мазмуни мафҳуми «иҷтимоӣ» ибораҳои «сиёсати иҷтимоӣ», «алоқаҳои иҷтимоӣ», «давлати иҷтимоӣ» ва ғайра ташаккул меёбанд. Бинобар ин, аз фаҳмиши илмӣ давлати иҷтимоӣ - тартиби ташкили ҳамкориҳои иҷтимоии ниҳодҳои давлатӣ ва ҷомеаи шаҳрвандӣ буда, баробарии тарафҳоро тавсиф менамояд.

Ғаффорӣ Н. - Ректори ДДОТ ба номи Садриддин Айнӣ,

доктори илмҳои таърих, профессор

ПЕШВОИ МИЛЛАТ - РАВШАНГАРИ ТАЪРИХИ ТОҶИКОН

ВА ТАҲКИМБАХШИ ИСТИҚЛОЛИЯТИ ДАВЛАТӢ

Саҳифаи  таърихи тамаддуни башарӣ рӯшанӣ медиҳад, ки корнамоиҳо, мардонагиву далерӣ, ватанпарастӣ, шуҷоату футувват хоси гузаштагони покнажоди мо буда, шаҳодати он муборизаҳои озодихоҳона ва сарбаландиву комёр будани онҳо бо аҷнабиён мебошад, ки  мо дар симои Спитамен, Деваштич, Шерак, Муқаннаъ, Темурмалик, Восеъ ва дигарон дида метавонем. Сабақҳои дигари таърихӣ низ моро аз бурду бохти давлату давлатдорӣ,  пайванду ҳамгироӣ, таҳаммулгароиву ҳамдигарбахшӣ, мухолифату баҳамоӣ ёдовар месозанд, ки  онҳоро омӯхтану дар раванди минбаъдаи рушди ҷомеаву ташаккули наслҳои оянда истифода намудан ба манфиат хоҳад буд. Зеро дар раванди таърих барои ҳар як халқу миллат шахсиятҳое, ки ба шоҳкориҳои бемисл муваффақ мешаванд, метавонанд ҳаёти хушбахтонаву босаодати мардумро таъмин намоянд. Тасодуф нест, ки барои ба ин саҳна  ворид гардидан ва минбаъд чун пешво эҳтиром пайдо кардани онҳо дар байни мардум ба ин шахсиятҳо воқеаву ҳодисоти  таърихӣ мусоидат мекунанд. Бахусус, онҳоро водор менамоянд, ки тавассути дараҷаи хирад, тафаккур, шуҷоат ва иродаи сиёсии худ раванди инкишофи ҷомеаро таъмин намоянд.

Қудратзода К.А.

н.и.т., дотсент, муовини сардори раёсати илм ва

инноватсияи ДДОТ ба номи С. Айнӣ

НАҚШИ ИСТИҚЛОЛИЯТ ВА ВАҲДАТ ДАР

ТАШАККУЛ, ШИНОХТ ВА РУШДИ АНДЕШАИ МИЛЛӢ

Имрӯзҳо масъалаи мустаҳкам намудани пояҳои Истиқлолияти давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон яке аз масъалаҳои мубрам гардидааст, зеро кишвари мо ҷанги хонумонсузи шаҳрвандиро паси сар намуда аз имтиҳони таърих гузашта, суботи ҷомеаро барқарор намуда, соҳибистиқлолии худро тақвият дода ба давраи нави рушд ворид гардидааст. Дар тӯли 30 соли соҳибистиқлолии кишвар тамоми муқаддасоти миллӣ, ки боиси ифтихору  ва эҳсоси ватанпарастӣ аст ба вуҷуд оварда шудаанд.

Истиқлолияти давлатӣ шароити мусоидро барои ташаккул, шинохт ва рушди андешаи миллӣ ба вуҷуд овард. Мафҳуми «истиқлолият-соҳибихтиёрӣ» меҳвари консепсияи ғояи миллӣ мебошад. Соҳибихтиёрӣ яке аз омилҳои муҳими тавлидкунандаи худшиносӣ ба шумор меравад ва барои ҳифзу татбиқу густариш додани ғояи миллӣ мусоидат мекунад.

Пешвои миллат, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар таҳкими пояҳои Истиқлолияти давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон, чунин баён доштаанд: «озодиву истиқлолият бароямон дастоварди бузургтарин ва ғояи муқаддаси миллӣ буда, мо бо вуҷуди мушкилоти ҷойдошта барои ҳимоя ва пойдору устувор мондани он минбаъд низ тамоми саъю талоши худро равона месозем ва ин неъмати бузурги миллатамонро чун гавҳараки чашм эҳтиёту ҳифз мекунем».

Мирзошоҳрух Асрорӣ- номзади илмҳои фалсафа

Рамазонӣ Давлатов- номзади илмҳои фалсафа,

омӯзгорони кафедраи “фалсафа”-и ДДОТ ба номи С. Айнӣ

СОЗМОНИ МУЪТАБАР ВА СОБИТГАРИ СИЁСАТИ БОЭЪТИМОД

( Бахшида ба ҷашни 20-солагии таъсиси Созмони Ҳамкории Шанхай, ки дар шаҳри Душанбе доир мегардад)

Созмони Ҳамкории Шанхай – ташкилоти доимоамалкунандаи байнидавлативу байналмилалӣ мебошад.Ин созмони бонуфузи минтақавӣ дар заминаи паймони «Панҷгонаи Шанхай» 15-уми июни соли 2001 таъсис ёфтааст. Паймони «Панҷгонаи Шанхай» бошад дар заминаи таҳкими эътимоду боварӣ ва коҳиши нерӯҳои низомӣ дар манотиқи сарҳадии Ҷумҳурии мардумии Чин, Федератсияи Россия, Тоҷикистон, Қазоқистон ва Қирғизистон арзи ҳастӣ карда, ба масъалаҳои умдаву ҷиддии ҳаёти рӯзмарраи мардумони ин давлатҳо мусоидат менамояд.

Аслан зарурати имзои Созишномаи таҳкиму эътимод дар соҳаи низомӣ дар манотиқи наздисарҳадӣ 26 апрели соли 1996 дар шаҳри Шанхайи Чин ва Созишнома дар бораи коҳиши мутақобилаи неруҳои низомӣ дар манотиқи наздисарҳадӣ аз 24 апрели соли 1997 дар шаҳри Москваи Федератсияи Россия барои нуқта гузоштан ба баҳсҳои мухталиф оид ба масъалаҳои марбут ба марзҳо, ки ҳанӯз аз замони Иттиҳоди Шӯравӣ ҳамчун «мерос» вуҷуд дошт, ба миён омада буд. Ба имзо расидани созишномаҳои зикршуда ба густаришу тавсеаи ҳамшарикии давлатҳо асоси мустаҳкам гузошта, ба ҳалли проблемаҳои манотиқи сарҳадӣ муваффақ гардид ва барои дар доираи Панҷгонаи Шанхай ҳамкориҳои пурвусъати гуногунҷабҳаи мутақобилан судманди сиёсию иқтисодӣ ва тиҷоратию фарҳангиро ба роҳ мондан имконият фароҳам овард.

Рамазонӣ Давлатов- номзади илмҳои фалсафа,

омӯзгори кафедраи “фалсафа”-и ДДОТ ба номи С. Айнӣ

Созмони Ҳамкории Шанхай – созмони боэътимод

дар минтақа ва ҷаҳон

Созмони Ҳамкории Шанхай омехтаи шарикии минтақавии байнидавлатӣ мебошад, ки 15 июни соли 2001 бо мақсади ҳифз ва таъмини амнияту суботи минтақа таъсис ёфта, ҳамкории гуногунҷанбаи худро то имрӯз тадриҷан рушд медиҳад. СҲШ, ки қаламрави бузург ва доираи васеи ҳамкориҳои минтақавиро дар бар мегирад, шакли нави ҳамкории давлатҳои аз нуқтаи назари сохтори сиёсӣ, иқтидори иқтисодӣ ва фарҳангӣ гуногун ба шумор меравад. Масоҳати умумии давлатҳои аъзои СҲШ тахминан 34,3 млн. км. мураббаъ ва ҷамъи аҳолии онҳо зиёда аз 3,6 млрд. нафар ё 43,8% аҳолии умумии курраи заминро ташкил медиҳанд.

Вазифаҳои асосии Созмон тибқи Оинномаи дар вохӯрии сарони давлатҳои узви Созмон дар Санкт-Петербург қабул шуда (7 июни соли 2002) инҳоянд:

- таҳкими  равобити тарафайни дӯстона байни кишварҳои узв;

- густариши ҳамкориҳои гуногунҷабҳа бо мақсади дастгирии сулҳ, амният ва субот дар минтақа, мусоидат ба таъсиси низоми нави байналхалқии демократӣ, боадолат ва аз ҷиҳати сиёсиву иқтисодӣ маъқул;

- муборизаи якҷоя алайҳи ҳама гуна зуҳуроти терроризм, ҷудоихоҳӣ, ифротгароӣ, мубориза алайҳи қочоқи маводи мухаддир ва яроқ, дигар навъҳои фаъолияти ҷинояткории фаромиллӣ ва ҳамчунин муҳочирати ғайриқонунӣ;

- ҳавасмандгардонии ҳамкориҳои минтақавии босамари сиёсӣ, иқтисодию тиҷоратӣ, мудофиавӣ, фарҳангӣ, илмӣ-техникӣ, энергетикӣ, нақлиётӣ, қарзӣ-молияви ва гайра, ки боиси тавваччухи умум хастанд.

ПЕШРАФТИ ДАВЛАТ АЗ СОЛИМИИ ҶОМЕА АСТ!

Нимаи дуюми рӯзи 24-уми июли соли 2021 дар толори Шӯрои олимони ДДОТ ба номи Садриддин Айнӣ бо мақсади иҷрои дастуру супоришҳои вазири маориф ва илми Ҷумҳурии Тоҷикистон Муҳаммадюсуф Имомзода маҷлиси ғайринавбатии раёсати донишгоҳ баргузор гардид. Ректори донишгоҳ д.и.т., профессор Ғаффорӣ Нӯъмонҷон Усмонзода ҳозиринро бо дастуру супоришҳои навбатии вазири маориф, ки субҳи ҳамин рӯз дар донишгоҳ баргузор шуда буд, шинос намуд.