Ҳимояи рисолаҳои илмӣ дар шӯрои ҷадид

Дар ҷаласаи нахустини Шӯрои ҳимояи адабиётшиносӣ ва забоншиносӣ дар Донишгоҳи давлатии омӯзгории Тоҷикистон ба номи Садриддин Айнӣ унвонҷӯёни Донишгоҳи давлатии Хуҷанд Ҷамшед Шокиров ва Боҳир Раҷабов рисолаҳои номзадии хешро дар мавзӯоти «Абдулҳомиди Котиб ва нақши ӯ дар густариши номанигорӣ дар қарнҳои аввали ислом» ва «Афкори адабӣ-танқидии Лоиқ Шералӣ дар осори публитсистии ӯ» бомуваффақият дифоъ карданд.

Насабро бояд донист

Бо тавсияи Шӯрои олимон факултаи таърихи донишгоҳ китоби омӯзгори собиқадор Ҳамза Камол таҳти унвони «Насабшиносӣ» дар матбааи таълимгоҳ ба табъ расид.

Ба ибтикори муаллиф бори нахуст дар Тоҷикистон ин китоб омода шуд, ки дарбаргирии матолибе аз таърихи пайдоиши насабшиносӣ, ҳадафи омӯзиши он, аҳамияти ин фан дар пажӯҳиши ҳаводиси ин ва ё он давр, сайри таърихии насабномаҳо ва ѓайра мебошанд. Умедворем, ки доираҳои илмию таълимӣ ба он таваҷҷуҳ зоҳир хоҳанд кард.

Пайвандҳои таърихӣ

Китоби «Таърихи тамаддун ва фарҳанги ҷаҳон» бо тарҷумаи Абдулҳусайни Озаранг, ки аз чор ҷилд иборат аст, бо ибтикори раёсати донишгоҳ аз ҷониби устодони кафедраи фалсафа Р.Назариев, Б.Самиев, Ш.Бердиев, Ҳ.Зикиров, Б.Шомуродов, Ш.Назарамонов, Р.Давлатов ва М.Мирҳасанов аз хатти форсӣ ба хатти кириллӣ баргардон  шудааст.

Дар китоб таърих ва фарҳанги халқҳо ва миллатҳои гуногуни олам, вижагиҳои муҳимтарини пайдоиш ва рушди суннатҳою анъанаҳои қавмҳои қадима, мардуми муосири минтақаҳои Аврупо, Осиё, Амрико ва Африқо мавриди омӯзиш ва таҳлил қарор гирифтааст.

Китоби мазкур барои ташаккули хотираи таърихӣ, возеҳ намудани ҷаҳонбинии фалсафӣ ва донишҳои фарҳангии хонандагон ва ҳаводорони омӯзиши таърихи илму маърифат муфид хоҳад буд.

Маводи судманд барои донишҷӯён

«Комплекси таълимию методӣ аз физикаи умумӣ» (Механика) китобест, ки устодони факултаи физикаи донишгоҳ А.Неъматов, С.Сияҳаков ва А.Мирзомамадов таълиф кардаанд. Китоб ба сифати маводи омӯзиш барои омӯзгорону донишҷӯёни ихтисосҳои физика, физика-математика, таълими касбӣ: радиоэлектроника, таълими касбӣ: энергетикаи донишгоҳу донишкадаҳои омӯзгорӣ ва соҳавӣ, коллеҷҳои омӯзгорӣ ва касбию техникӣ омода шудааст.

Истифодаи маводи мазкур имконият медиҳад, ки ҳаводорони фан соҳиби дониши назариявӣ, малакаҳои тахассусӣ ва ба як қатор салоҳиятҳои касбӣ ноил гарданд. Матни лексияҳо, маводи дарсҳои амалӣ, номгӯи супоришҳо барои машѓулиятҳои КМДРО ва КМД, шарҳи мафҳумҳои асосӣ ва истилоҳоти илмӣ, феҳристи адабиёти асосӣ ва иловагӣ барои мустақилона аз худ намудани мавзӯъҳо ва ҳалли масъалаҳои гузошташуда мусоидат карда метавонад.

«Химияи органикӣ»-китоби дарсӣ

Омӯзгорони соҳибтаҷрибаи факултаи химияи донишгоҳ С. Бандаев, Д.Муродов, Т.Гулов ва А.Касирова китоби дарсиеро бо номи «Химияи органикӣ» таълиф намуданд, ки бо ибтикори раёсат дар матбааи таълимгоҳ бо сифати баланд интишор гардид.

Китоби мазкур дар асоси барномаи таълимӣ, ки дар маҷлиси мушовараи Вазорати маориф ва илми Ҷумҳурии Тоҷикистон тасдиқ шуда, навишта гардидааст. Дар китоб нуктаҳои асосии назарияи сохт ва механизми реаксияҳои пайвастҳои органикӣ, синфҳои асосии пайвастҳои органикӣ, сохт, хосият ва усулҳои ҳосил кардани онҳо таҳлил шудааст.

Химияи органикӣ яке аз қисмҳои муҳимтарини илми химия ба ҳисоб меравад. Ин фан сохти мантиқии хосро доро мебошад, ки омӯзиш ва донистани он барои донишҷӯён аҳамияти зарурӣ дорад.

Рӯдакӣ рафту монд ҳикмати ӯ

Зери унвони «Ашъори баргузида» гулчини шеърҳои Асосгузори адабиёти классикии форсу тоҷик, устоди сухан Абӯабдуллоҳи Рӯдакӣ гирдоварӣ шудааст. Дар маҷмӯа талош шуда, ки аз ҳама анвои шеърӣ ва мавзӯоти осори Рӯдакӣ намунаҳо оварда шавад, то хонанда дар мавриди мероси адабии шоир тасаввуроти ҳарчи комилтар дошта бошад.

Азбаски бисёре аз пораҳои бозмондаи ашъори Рӯдакиро ба қатъият наметавон ба навъи адабии мушаххас нисбат дод, аз қисмат намудани китоб ба навъҳои адабӣ даст кашида шуда, барои осонии истифода аз он маҷмӯа дар асоси мавзӯъву мундариҷа таҳия гардидааст.

Илме бо таърихи 2500-сола

Вожаи юнониасли «этика» таърихи ҷолиб дорад. Дар ибтидо он ҳамбаста ба шакли зиндагии томелодии одамон (дар аҳди ҷамъияти ибтидоӣ) маънои хонадони ягона ва қоидаҳои онро ифода мекард ва тадриҷан дар иртибот бо рушди ҳаёти мардумӣ мафҳуми мазкур бо маъноҳои виҷдон, баду нек, накукорӣ, ҳамдилӣ, дӯстӣ ва мояи ҳаёт пайванд хӯрд.

Перомуни этика гуфтору мулоҳизаҳо, таъкидоту фаҳмишҳои гуногун ба миён омаданд ва тадриҷан он ба сифати илме дар таркиби фалсафа эътироф карда шуд. Минбаъд ин илм таваҷҷуҳи донишмандони зиёдро ба худ ҷалб намуд ва кор ба ҷое расид, ки онро чун илми мустақил арзёбӣ

Муҳити илму адабпарвар

Ду ташаббуси мондагори як донишгоҳ

Ихтисосҳое ҳастанд монанди шоириву нависандагӣ, ки мактаб надоранд, тарҷумониву муҳаққиқӣ низ аз ҷумлаи онҳост. Ин касбҳо аз умқи сина дар заминаи таҷрибаву гузашти рӯзгор ба вуҷуд меоянд. Ин аст, ки олимону донишмандон ва адибони мо баъди баҳрабардорӣ аз назария, каме таҷриба дар доираи ин ё он соҳа домани касберо интихоб мекунанд, ки ба шавқу завқ, рӯҳу равонашон мувофиқ аст. Хушбахтона, солҳои охир шумори онҳое, ки ба тарҷумаи бадеӣ даст мезананд, низ бештар мешавад. Муҳим аз ҳама, бори аввал ҷавононе ба майдони фаъолият мебароянд,