ҲАМКОРИҲО БО ДОНИШГОҲИ ОЛТОЙ ТАҚВИЯТ МЕЁБАД

Бо мақсади тақвияти ҳамкориҳои дуҷониба дар арафаи ҷашни бузурги миллӣ 30-солагии Истиқлоли Ҷумҳурии Тоҷикистон санаи  25-уми августи соли 2021 Ғаффорӣ Нуъмонҷон Усмонзода – ректори Донишгоҳи давлатии омӯзгории Тоҷикистон ба номи Садриддин Айнӣ Лазаренко Ирина Рудолфовна – ректори Донишгоҳи давлатии омӯзгории Олтойи Федератсияи Русияро ба ҳузур пазирифт.

Зимни мулоқот ректори донишгоҳро муовини ректор оид ба корҳои таълимӣ Саъдӣ Косимӣ, муовин оид ба корҳои илмӣ Акобир Мирзораҳимов, муовин оид ба робитаҳои байналмилалӣ Аъзам Байдуллоев, сардори раёсати таълим ва муовин Наҳтулло Айнуллозода, Умедҷон Холиқов ва ректори Донишгоҳи давлатии омӯзгории Олтойи Федератсияи Русияро муовини ректор оид ба корҳои таълимӣ Олег Павлович ҳамроҳӣ намуданд.

Зимни мулоқот ректорони донишгоҳҳо дурнамои ҳамкориҳои минбаъдаро ҷиҳати боз ҳам тақвият бахшидан ва мустаҳкамтар намудани робитаҳои илмию таҳқиқотӣ ва таълимию бозомӯзӣ миёни муассисаҳои таҳсилоти олии касбии педагогии ин ду кишвар ва донишгоҳи мо мавриди баррасӣ ва муҳокима қарор доданд.

Дилшод Ниёзов ғолиби маҳфил-озмуни ҷумҳуриявии «Нақши китоби

«Тоҷикон»-и Бобоҷон Ғафуров дар шинохти асолати миллӣ» гардид

ДУШАНБЕ, 20.08.2021 /АМИТ  «Ховар»/. 20 августи соли равон дар толори асосии Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон бо ташаббуси Дастгоҳи Кумитаи Иҷроияи Марказии Ҳизби Халқии Демократии Тоҷикистон ва Ташкилоти ҷамъиятии ҷавонон «Созандагони Ватан» бахшида ба 30-солагии Истиқлоли давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон конференсияи ҷумҳуриявии илмӣ-назариявӣ дар мавзӯи «Нақши китоби «Тоҷикон»-и Бобоҷон Ғафуров дар шинохти асолати миллӣ» бо иштироки доираи васеи олимону донишмандон ва коршиносон баргузор гардид.

Конференсия ҷиҳати дастгирии ҳамаҷониба аз иқдоми беназири Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ — Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, Раиси муаззами Ҳизби Халқии Демократии Тоҷикистон, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар самти тақдими китоби «Тоҷикон» ба ҳар як оилаи мамлакат доир карда шуд.

Қабл аз оғози чорабинӣ роҳбарияти ҲХДТ, Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон ва иштирокчиёни маҳфил-озмуни ҷумҳуриявӣ аз оромгоҳи академик Бобоҷон Ғафуров воқеъ дар маҳаллаи Лучоби шаҳри Душанбе боздид намуданд.

Кори конференсияи ҷумҳуриявии илмӣ-назариявӣ бо сухани ифтитоҳии Муовини якуми Раиси ҲХДТ Абдуҷаббор Азизӣ оғоз гардид. Гуфта шуд, ки арзиши илмии ин асари бунёдӣ бениҳоят бузург аст ва Бобоҷон Ғафуров бо заҳмати чандинсолаи худ мо ва мардуми ҷаҳонро бо саҳифаҳои таърихи рангини миллатамон ошно кард. Чопи ин шоҳасар ва дастраси тамоми мардуми кишвар гардонидани он ба густариши эҳсоси ватандӯстиву ифтихори миллӣ ва болоравии сатҳи маърифатнокии ҷомеаи мо ҳамаҷониба мусоидат хоҳад кард.

— Пешвои муаззами миллат, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон борҳо таъкид намуда буданд, ки мо миллати фарҳангӣ, тамаддунсоз ва аз насли ориёӣ буда, бояд ба таърихи гузаштаамон ҳарчи бештар рӯ оварем ва дар қалби фарзандонамон меҳри китобхонӣ ва ҷустуҷӯи илму донишро ҷой кунем. Ҳифз ва рушди фарҳанги миллӣ аз муҳимтарин вазифаҳои мо дар замони муосир ба ҳисоб меравад, — таъкид намуд А.Азизӣ.

Самиев Б.Ҷ. – доктори илмҳои фалсафа, профессор

ОМӮЗГОР - ШАХСИЯТИ КАЛИДИИ НИЗОМИ

ТАЪЛИМУ ТАРБИЯ ДАР ДАВРОНИ ИСТИҚЛОЛИЯТ

Имрӯз низ омӯзгор дар давраи Истиқлолият, таҳким ва ташаккули давлатдории миллӣ аз шахсияти калидии раванди низоми таълиму тарбия дар муассисаи таҳсилоти олии касбӣ ба ҳисоб рафта, дар ташаккул, возеҳ кардани ҷаҳонбинӣ, баланд бардоштани маҳорату малакаи омӯзгорӣ, салоҳиятнокии касбии донишҷӯ нисбати ихтисоси интихобкарда, нақши стратегӣ дорад.

Табиист, ки ҳар гуна тағйироте, ки дар ҷомеа, хусусан дар низоми таҳсилот ба вуқуъ мепайванданд ва ҳар инқилобҳои илмие, ки рух медиҳанд ба рӯҳия ва маҳорати омӯзгор, хусусан омӯзгори муассисаи таҳсилоти олии касбӣ, ки дар баробари иҷрои сарбории таълимӣ, ба пажӯҳиши корҳои илмӣ-таҳқиқотӣ  пардохта, вобаста ба равияи худ ба дастовардҳои илмӣ муваффақ мегардад, бетаъсир намемонад. Аз ин рӯ, вазъи кунунии соҳаи маориф таҳияи сохтори нави тайёрии махсуси психологӣ ва педагогиро ҳам барои омӯзгорони ояндаи донишгоҳҳо ва ҳам барои омӯзгороне, ки ба фаъолият машғул мебошанд, тақозо мекунад. Аммо ворид шудан ба фазои нави таҳсилот, татбиқи низоми кредитӣ дар муассисаҳои таҳсилоти олии касбӣ низоми анъанавии тарбияи муаллимони ояндаро нокомил гардонида, афзалиятнокиашро аз даст дод. Аз ин ҷиҳат, имрӯз ба шахсияти омӯзгори муассисаи таҳсилоти олии касбӣ таваҷҷуҳи хоса зоҳир кардан, бесабаб нест, чунки «шахсият тавлид намешавад, балки шахсиятро тарбия мекунанд».[1]

Самиев Б.Ҷ., Ойматов Б. - омӯзгорони

ДДОТ ба номи С.Айнӣ

ИСТИҚЛОЛИЯТ ВА НАҚШИ ОН ДАР

ТАШАККУЛ ВА ТАҲКИМИ ДАВЛАТДОРИИ МИЛЛӢ

Дар ҳар як марҳилаи таърихии тақдирсози халқи тоҷик, сиёсатмадорону мутафаккирон барои бақои миллат, маърифатноку худогоҳ кардани аҳолӣ, дар зеҳну тафаккурашон инъикос кардани ифтихори ватандорӣ, ваҳдат, ҳисси миллӣ ва меҳру муҳаббатро нисбати ҳамдигар барқарор доштан пайваста таргибу ташвиқ намудаанд. Яъне аз як тараф барои худогоҳ ва худшинос гаштани мардум омилҳои асосиро нишон дода, аз тарафи дигар саъй медоштанд, ки бо асарҳои гаронбаҳои таълифдошта арзиш ва анъанаҳои миллиро зинда доранд. То ин ки насли баъдина ифтихор аз нобиғаҳо ва аз анъанаву арзишҳои миллӣ карда, дар вуҷуди худ ҳисси ватандориро бедор намоянд, ҳикматҳои онҳоро сарманшаи такмили маърифатнокӣ ва рушди соҳаҳои мухталифи ҷомеъа созанд.

Бахусус, баъди сарнагун гаштани давлати Сомониён тӯли қариб ҳазор сол, ки халқи тоҷик зери зулм ва таъкибҳои қабилаҳои саҳроии турк ранҷу машаққат кашид, маҳз забони ноб ва осори бо он навиштаи бузургонаш нагузошт, ки номи худро аз саҳифаи таърих рабуда созад. Аз ин лиҳоз чун дигар марҳилоти таърихӣ дар асри XIX ва ибтидои қарни XX низ рӯшанбинон ва мутафаккирони тоҷик кӯшида, ки бо вуҷуди ҳама гуна носомониҳо, беадолатиҳо, хиёнатҳо халқи худ ва таърихи пурарзишашонро ҳимоя намоянд. Баробари ин тамоюлгириҳои асосии расидан ба истиқлолияти миллиро ба халқи кишвар нишон диҳанд. Вале саҳифаи таърихи ин марҳилаҳои таърихӣ нишон медиҳанд, ки бо вуҷуди ҷаҳду талошҳо ва ҷоннисориҳо эшон натавонистанд зимоми давлатдориро ба ихтиёри худ  гирифта, соҳиби давлати миллӣ ва истиқлолияти давлатӣ гарданд.

Бердиев Ш., Давлатов Р.

омӯзгорони кафедраи фалсафаи

ДДОТ ба номи С.Айнӣ

НАҚШИ ТЕХНОЛОГИЯИ ИТТИЛООТИИ МУОСИР ДАР ТАҲКИМИ

ИСТИҚЛОЛИЯТИ ДАВЛАТӢ, ГУСТАРИШИ ВАҲДАТ ВА ХУДШИНОСИИ МИЛЛӢ

Таъсиррасонии ҷаҳонишавӣ ҳамчун падидаи нави муосири байналмиллалӣ чӣ аз лиҳози иқтисодӣ, фарҳангӣ, технологияи муосир, сиёсӣ, ҳуқуқи, низомӣ, иҷтимоӣ, ошкоро ба чашм хурда ва аз ин рӯ, ҷаҳонӣ шудани он як амри заруриро мемонад.

Дар ҷаҳони кунунӣ, хусусан дар асри навин, ки дорои сиёсатҳои ноустувор ва тағирёбанда буда ва аз ҷониби дигар глобализим, яъне ҷаҳоншумули фарогири тамоми соҳаҳои ҳаёти башарист,огоҳӣ доштан аз технологияи иттилоотии муосир ва азхуд кардани он барои ҳар як миллат ва кишваре тақозои зарурии вақт аст. Дастовардҳои техникие, ки имрӯз дар дунё ба чашм мерасанд натиҷаи қадршиносиҳои вақтанд. Бузургтарин сармояи инсон вақт аст. Кишварҳои пешрафта аз воқеияти ин ҳақиқат ҳанӯз барвақт воқиф шуда, онро самаранок истифода бурданду ҳоло ҳам бурда истодаанд. Инсоният дар марҳилае қарор дорад, ки бояд таърихи башариятро на ба итмом расонад, балки онро идома бахшад.

Вале мутаасифона раванди таҳдиди нави ҷаҳонӣ муосир ва кӯшиши ба сайёра бахшидани «тарҳи нав», ки аз ҷониби як гурӯҳ кишварҳои Ғарб аз тариқи раванди ҷаҳонишумулият сурат мегирад, ба мақсади ба роҳ андохтани тартиботи нави ҷаҳонӣ мебошад, ки он на танҳо ба фарҳанг, ҷуғрофия, забон, таърих ва иқтисоди кишварҳои рӯ ба инкишоф таъсири манфӣ мерасонад, балки будан ва набудан ва ё мавҷудияти ин кишварҳоро зери хатари ҷиддие қарор додаанд.

Самиев Б.Ҷ.- профессори кафедраи фалсафаи ДДОТ ба номи С.Айнӣ

Қурбонов У. – ассистенти кафедраи фалсафаи фарҳанг

Бкрдиёрова Г. – унвонҷӯи кафедраи фалсафа

МАКТАБИ ТАҲАММУЛГАРОИИ ПЕШВОИ МИЛЛАТ ТАЪМИНГАРИ

ПРИНСИПҲОИ ҶОМЕАИ ДЕМОКРАТӢ ДАР ДАВРОНИ ИСТИҚЛОЛИЯТ

Барои инсон умри 30-сола чандон умри тӯлонӣ нест, вале метавонад дар ин син ба муваффақиятҳои назаррас ноил шуда, номи худро дар саҳифаи таърих мондагор кунад. Агар аз хурдсолӣ ба омӯзиш, сайқал додани дониши худ, мутолеаи мудаввом, андӯхтани таҷрибаҳои дигарон ва ғайра машғул гардад. Акси ҳол умри худро зоеъ гардонида, танҳо аз мавҷудияташ дарак медиҳад. Давлат низ мисли инсон аст. Агар пояҳои он устувор бошанд, умри тӯлонӣ мебинад, акси ҳол аз ноустувории як поя метавонад рӯ ба таназзул ниҳад.

Давлат ҳимоякунандаи манфатҳои миллӣ, идоракунандаи соҳаҳои ҳаёти ҷамъиятӣ, таъмингари амнияту субот дар ҳар як кишвар аст. Пас, агар давлат ҳамаи ҳуқуқ ва имкониятҳои худро барои баланд бардоштани сатҳу сифати зиндагии аҳолӣ, рушди сармояи инсонӣ, таъмини ҳаёти арзанда равона кунад, риояи ҳуқуқ ва озодиҳои шаҳрвандон харкатери иҷтимоӣ касб мекунад. Аз мазмуни мафҳуми «иҷтимоӣ» ибораҳои «сиёсати иҷтимоӣ», «алоқаҳои иҷтимоӣ», «давлати иҷтимоӣ» ва ғайра ташаккул меёбанд. Бинобар ин, аз фаҳмиши илмӣ давлати иҷтимоӣ - тартиби ташкили ҳамкориҳои иҷтимоии ниҳодҳои давлатӣ ва ҷомеаи шаҳрвандӣ буда, баробарии тарафҳоро тавсиф менамояд.

Ғаффорӣ Н. - Ректори ДДОТ ба номи Садриддин Айнӣ,

доктори илмҳои таърих, профессор

ПЕШВОИ МИЛЛАТ - РАВШАНГАРИ ТАЪРИХИ ТОҶИКОН

ВА ТАҲКИМБАХШИ ИСТИҚЛОЛИЯТИ ДАВЛАТӢ

Саҳифаи  таърихи тамаддуни башарӣ рӯшанӣ медиҳад, ки корнамоиҳо, мардонагиву далерӣ, ватанпарастӣ, шуҷоату футувват хоси гузаштагони покнажоди мо буда, шаҳодати он муборизаҳои озодихоҳона ва сарбаландиву комёр будани онҳо бо аҷнабиён мебошад, ки  мо дар симои Спитамен, Деваштич, Шерак, Муқаннаъ, Темурмалик, Восеъ ва дигарон дида метавонем. Сабақҳои дигари таърихӣ низ моро аз бурду бохти давлату давлатдорӣ,  пайванду ҳамгироӣ, таҳаммулгароиву ҳамдигарбахшӣ, мухолифату баҳамоӣ ёдовар месозанд, ки  онҳоро омӯхтану дар раванди минбаъдаи рушди ҷомеаву ташаккули наслҳои оянда истифода намудан ба манфиат хоҳад буд. Зеро дар раванди таърих барои ҳар як халқу миллат шахсиятҳое, ки ба шоҳкориҳои бемисл муваффақ мешаванд, метавонанд ҳаёти хушбахтонаву босаодати мардумро таъмин намоянд. Тасодуф нест, ки барои ба ин саҳна  ворид гардидан ва минбаъд чун пешво эҳтиром пайдо кардани онҳо дар байни мардум ба ин шахсиятҳо воқеаву ҳодисоти  таърихӣ мусоидат мекунанд. Бахусус, онҳоро водор менамоянд, ки тавассути дараҷаи хирад, тафаккур, шуҷоат ва иродаи сиёсии худ раванди инкишофи ҷомеаро таъмин намоянд.

Қудратзода К.А.

н.и.т., дотсент, муовини сардори раёсати илм ва

инноватсияи ДДОТ ба номи С. Айнӣ

НАҚШИ ИСТИҚЛОЛИЯТ ВА ВАҲДАТ ДАР

ТАШАККУЛ, ШИНОХТ ВА РУШДИ АНДЕШАИ МИЛЛӢ

Имрӯзҳо масъалаи мустаҳкам намудани пояҳои Истиқлолияти давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон яке аз масъалаҳои мубрам гардидааст, зеро кишвари мо ҷанги хонумонсузи шаҳрвандиро паси сар намуда аз имтиҳони таърих гузашта, суботи ҷомеаро барқарор намуда, соҳибистиқлолии худро тақвият дода ба давраи нави рушд ворид гардидааст. Дар тӯли 30 соли соҳибистиқлолии кишвар тамоми муқаддасоти миллӣ, ки боиси ифтихору  ва эҳсоси ватанпарастӣ аст ба вуҷуд оварда шудаанд.

Истиқлолияти давлатӣ шароити мусоидро барои ташаккул, шинохт ва рушди андешаи миллӣ ба вуҷуд овард. Мафҳуми «истиқлолият-соҳибихтиёрӣ» меҳвари консепсияи ғояи миллӣ мебошад. Соҳибихтиёрӣ яке аз омилҳои муҳими тавлидкунандаи худшиносӣ ба шумор меравад ва барои ҳифзу татбиқу густариш додани ғояи миллӣ мусоидат мекунад.

Пешвои миллат, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар таҳкими пояҳои Истиқлолияти давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон, чунин баён доштаанд: «озодиву истиқлолият бароямон дастоварди бузургтарин ва ғояи муқаддаси миллӣ буда, мо бо вуҷуди мушкилоти ҷойдошта барои ҳимоя ва пойдору устувор мондани он минбаъд низ тамоми саъю талоши худро равона месозем ва ин неъмати бузурги миллатамонро чун гавҳараки чашм эҳтиёту ҳифз мекунем».